کنفرانس ملی رویکردهای نوین در آموزش و پژوهش

صفحه اصلی / نهمین کنفرانس ملی رویکردهای نوین در آموزش و پژوهش

رابطه بین خواب و سلامت روان: بررسی تأثیر خواب کافی بر خلق و خو و عملکرد شناختی

نویسندگان :

فاطمه قارداشی عمران¹ امیرابوالفضل ذاکری²

1- موسسه آموزش عالی خزر محمودآباد 2- دانشگاه شمال

کلمات کلیدی :

خواب و سلامت روان،اختلالات خواب،کیفیت خواب،تعامل خواب و حافظه،عملکرد شناختی،مداخلات روانشناختی

چکیده :

خواب به عنوان یکی از ارکان حیاتی زندگی انسان، تأثیر بسزایی بر سلامت روان و کیفیت زندگی دارد. در دنیای امروز، اختلالات خواب به یکی از چالش‌های عمده تبدیل شده‌اند که پیامدهای جدی برای سلامت روان افراد در پی دارند. بر اساس آمارهای موجود، حدود یک سوم بزرگ‌سالان به نوعی اختلال خواب مبتلا هستند و این وضعیت به طور مستقیم با بروز اختلالات روانی مانند افسردگی و اضطراب ارتباط دارد. مقاله حاضر – به روش توصیفی – به بررسی رابطه بین خواب کافی و سلامت روان، به ویژه تأثیر آن بر خلق و خو و عملکرد شناختی می‌پردازد. ابتدا، مبانی نظری خواب و سلامت روان بیان شده است. تعریف خواب، مراحل آن، خواب REM و غیر REM) ، و نقش هورمون‌ها و چرخه‌های شبانه‌روزی در تنظیم خواب، از مواردی هستند که در این بخش به تفصیل بررسی شده‌اند. ارتباط تاریخی بین خواب و سلامت روان نیز در این بخش ارائه گردیده است. در ادامه، تأثیر خواب بر خلق و خو مورد بررسی قرار گرفته و تحقیقات مختلفی که نشان‌دهنده ارتباط خواب ناکافی با بروز افسردگی و اضطراب هستند، تحلیل شده است. همچنین مکانیزم‌های بیولوژیکی مرتبط با خواب و خلق و خو، از جمله نقش هورمون‌ها و نوروترنسمیترها نظیر سروتونین، به بحث گذاشته شده است. بعد، به تأثیر خواب بر عملکرد شناختی اختصاص دارد و ارتباط بین خواب و حافظه، توجه، تمرکز و عملکرد اجرایی را مورد بررسی قرار می‌دهد. این بخش همچنین تأثیر خواب بر یادگیری و توانایی‌های حل مسئله را نیز تحلیل می‌کند. سپس، چالش‌ها و اختلالات خواب معرفی و تأثیر آنها بر سلامت روان و عملکرد روزانه افراد مورد بحث قرار می‌گیرد. اختلالاتی چون بی‌خوابی و آپنه خواب به عنوان متغیرهای مؤثر در به هم ریختن کیفیت خواب و سلامت روان ارائه می‌شود. در نهایت، بخش پنجم مقاله به بررسی استراتژی‌ها و پیشنهادات برای بهبود کیفیت خواب می‌پردازد. تکنیک‌ها و عادات خواب سالم به همراه تأثیر مداخلات روانشناختی، از جمله درمان شناختی-رفتاری برای بی‌خوابی، از جمله موضوعاتی هستند که در این بخش به آنها پرداخته می‌شود. این مقاله تلاش می‌کند تا به درک بهتری از اهمیت خواب و تأثیر آن بر سلامت روان کمک کند و راهکارهایی عملی برای بهبود خواب ارائه نماید.