کنفرانس ملی رویکردهای نوین در آموزش و پژوهش

صفحه اصلی / سومین کنفرانس ملی رویکردهای نوین در آموزش و پژوهش

نقش توبه در سقوط حد از دیدگاه فقه امامیه و حقوق موضوعه

نویسندگان :

فرزاد امامیان¹ سید محسن نبی پور دوآبسری² زهرا اعلمی³

1- پیام نور استان مازندران 2- پیام نور استان مازندران 3- مازندران

کلمات کلیدی :

توبه، جرم، سقوط حد، فقه امامیه، حقوق موضوعه

چکیده :

یکی از مباحث مهم در فقه و حقوق اسلامی «توبه» می باشد. توبه در لغت به معنی بازگشت یا رجوع است و از نظر اصطلاحی عبارت است از ندامت و پشیمانی بر اعمال گذشته و تصمیم بر عدم بازگشت به گناه. همچنین توبه يك نهاد مهم، ضروري و حياتي است كه امت اسلامي در هر عصري نيازمند آن است؛ در دین مبین اسلام، توبه جایگاه ویژه ای دارد، به گونه ای که با تأملی در آیات و روایات و سخنان فقهای اسلام، استنباط می شود که برای توبه، ندامت حقیقی و عزم بر ترک گناه برای همیشه کافی است و انجام آن نیاز به لفظ و اعمال خاصی ندارد. همچنین بوسیله توبه مجرم می تواند از اعمال خود اظهار ندامت نموده و در اصلاح خویش بکوشد و هدف از توبه جلوگيري از تکرار جرم و اصلاح مجرمين است. یافته های تحقیق نشان داد که توبه رافع مسئولیت کیفری در جرائم حق الله بوده و توبه قبل از اثبات جرم را موجب سقوط حد می دانند، لکن در جرایمی که جنبه حق الناس دارند موجب سقوط مجازات نیست. لازم به ذکر است که توبـه ی بعد از اثبات جرم توسط بینه را موجـب سقـوط مجازات نمی دانند و اگر بزهکار بعد از اقرار توبه کند، قاضی مخیّر است که از ولی امر برای او تقاضای عفو نماید یا مجازات را در حق وی اعمال کند. اما توبه بعد از اقامه بینه هیچ اثر حقوقی ندارد.